top of page

Makat Fistülü - Anorektal Fistül

İlk cerrahi girişim başarılı olmalıdır!

Makatta; anal kanal ve cilt arasında oluşan tünellere fistül denir. Fistüllerin çoğunluğu basit sınıftadır ve uygun cerrahi girişim ile tedavi edilirler. Nüks etmeleri az görülür. Ancak komplke dediğimiz türleri; birden çok olabilir, karmaşık ve uzun yollardan bağırsak içine açılabilir, makat tutucu kaslarının içinden geçebilir. Bu da tedaviyi daha karmaşık duruma getirir. Nüks riskini de artırır.

 

Çoğunluğu geçirilmiş bir makat apsesi sonrası gelişir. Makat apselerinin neredeyse 50%'sinden sonra belirli bir zaman sonra fistül oluşur. Bu apseler tekrarlayabilir; ta ki fistül oluşana kadar. Şöyle ki; hastalığın doğası gereği iki epitel boşluğu birbirine bağlanmak durumundadır. Yani fistül kaynak aldığı iç kısımdan, yakındaki diğer epitel boşluğu olan cilde (atmosfer) doğru yol alır ve açıldığı anda gelişimini tamamlamış yani matür olmuş olur. Bu oluştuktan sonra ameliyat etmek en doğrudur. Ondan önce fistüle yapılacak cerrahi girişimlerde başarı şansı düşüktür.

 

Anal kanal ile rektum arasındaki sınıra "Dentate Hat" ismini veriyoruz. Bu hatta bulunan kripta dediğimiz mukus salgılayan bezlerin iltihaplanması sonucu oluşan apselerden köken alır. Crohn gibi enflamatuvar barsak hastalarında da, makat fistülü sık görülür. Bunlar hemen hemen daima komplike ve birden fazladırlar. Böyle alışılmadık makat fistülü olan hastaların, mutlaka enflamatuvar barsak hastalıkları yönünden araştırılması gerekir.

 

Tanı için ayrıntılı bir makat muayenesi, ardından rektoskopi yapılması gerekir. Gerektiğinde; özellikle komplike fistüllerde Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) en uygun radyolojik yöntemdir. MRI, fistül hattının izlediği yolu, iç ve dış sfinkterlerle olan ilişkisini, eşlik eden apse olup olmadığını göstermede çok faydalıdır. ERUS (EndoRektal UltraSound) dediğimiz anüs içinden girilen probe ile yapılan görüntüleme yöntemi de bize yararlı bilgiler verir.

 

Tedavi için çeşitli yaklaşımlar vardır; bunlar temelde fistülün basit mi komplike mi olduğuna göre değişir. Ana hedef, fistül yolunun ortadan kaldırılmasıdır. Basit fistüllerde bu işlem, iç ve dış ağızları birleştiren bir kesi ile kolayca tamamlanır.

 

Ancak; fistül yolu, komplike ise yani makat tutucu kaslarla ilişkideyse; o zaman böyle bir kesi yapmak kaslara zarar vereceğinden, sonra makat yetmezliği dediğimiz kalıcı fonksiyon bozuklukları oluşabilir. Bu durumda fistül yolunu açık tutup apseleri önleyerek doğal süreçle iyileşmesini sağlamak için "Seton" dediğimiz teknikleri kullanmak gerekir. Sıkı ya da Gevşek seton yapılabilir.

 

Sıkı setonda fistül yolundan geçirilen kalın bir iplik sıkıca bağlanarak, zaman içinde sfinkter kasın yavaşca kesilerek iyileşmesine zaman tanınır. Ağrılıdır ve bu yötemde yine de sonradan yetmezlik görülebilmektedir.

 

Gevşek setonda ise; yine fistül yolundan bir elastik ince boru geçirilerek sıkmadan uçları adeta bir yüzük oluşturur gibi bağlanır. Bu fistül yolunu açık tutarak; apse gelişmesini ve yeni yollar oluşumunu önler. Bu süreçte ağrı olmaz ve fistül kendiliğinden iyileşir. Bu yüzük 3 ay süresince yerinde tutulur. Sonunda ya muayene şartlarında çıkarılır, ya da fistül ağzını kapatmak gerektiğinde, ameliyathanede anestezi altında çıkarılarak lokal bir flep ile bu işlem tamamlanır.

 

Lazer ile fistül tedavisi son zamanlarda başarılı sonuçlar elde etmektedir. FILAC (FIstula LAser Closure) olarak adlandırılır. Burada da prensip aynı olup; fistül yolu temizlendikten sonra, lazer ile yolun mühürlenmesi gerçekleştirilir. Ağrısız ve başarı oranı yüksek bir tekniktir.

Fistül yolunun kapatılması için emilebilir bio-sentetik tıkaçlar, doku yapıştırıcıları da kullanılmıştır. Bunların tedavide başarı şansları daha düşüktür.

 

Randevu Almak Çok Kolay!

bottom of page